Rau dớn rừng dần dần không còn là một cái tên xa lạ đối với tất cả người dân Việt Nam ngày nay. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ cây rau dớn rừng là rau gì, có tác dụng chữa bệnh gì và nấu món gì cho ngon. Dành cho những người đang thắc mắc về câu hỏi này, chúng tôi sẽ giải đáp ngay bây giờ với các thông tin bên dưới.
Mục lục
Cây rau dớn rừng là rau gì?
Rau dớn rừng, thông thường được gọi là rau dớn, còn có vài cái tên khác như thái quyết, ráng song quần rau. Đây là một loại rau có hình dáng hơi giống cây dương xỉ, thân cây tròn, mướt, thường cao xấp xỉ 15 – 20 cm. Lá cây kiểu lược, có răng cưa, mọc đối xứng lệch hai bên than, khi còn non những phiến li ti nằm quanh cây. Đầu cây rau dớn hay có xu hướng cong lại, rũ xuống như hình lưỡi câu. Cả than và lá đều có màu xanh, chuyển dần về sậm khi già đi.
Rau dớn rừng thường mọc ở các vùng núi rừng hay những nơi có bờ suối, khe đá, ẩn dưới các tán rừng thấp. Nơi sinh sống lý tưởng của loại rau này là chỗ có độ ẩm cao, không có nhiều ánh sáng mặt trời. Nó ít khi được trồng thành công vì chỉ thích hợp mọc ở môi trường hoang dã. Thông thường rau dớn mọc dọc bên những bờ suối, bên tảng đá, thành một đám, vạt rộng.
Ở Việt Nam, rau dớn thường được tìm thấy tại các vùng đồng bào dân tộc, chốn rừng núi. Tuy nhiên nước ta không phải là nơi duy nhất có loại rau này, chúng còn mọc ở nhiều nơi trên thế giới như Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Lào,… Rau dớn rừng có thể được tìm thấy quanh năm nhưng đa phần vào mùa mưa nước ngập thì ít hơn khi nước cạn. Vào đầu các đợt mưa và mùa xuân, người ta thường thu hái rau dớn, lúc này rau xanh tốt và mọc bụ bẫm hơn cả.
Các tác dụng chữa bệnh của cây rau dớn rừng
Đa phần được biết đến như một loại thực phẩm dùng để chế biến nhiều món ăn từ dân dã đến sang trọng cầu kỳ, ít ai biết rằng rau dớn rừng còn được các thầy thuốc đông y “sủng ái” vì các tác dụng chữa bệnh của nó. Theo đông y, rau dớn rừng có tính mát, dùng tốt trong những trường hợp bào chế thuốc với công dụng tương đương. Cụ thể những công dụng chữa bệnh của cây rau dớn rừng như sau:
Rau dớn giúp lợi tiểu, chống táo bón
Thực tế cho thấy những nghiên cứu của y học về tác dụng này của cây rau dớn rừng là chính xác. Rau dớn đã được dùng để chế tạo các loại thuốc lợi tiểu và chống táo bón rất hiệu quả. Hoặc đơn giản nếu bạn để ý thì khi dùng rau dớn thường xuyên, chúng ta rất ít khi bị những chứng táo bón hay bí tiểu làm phiền. Ngoài tính mát thì rau dớn có tính vị nhờn, tương tự như rau mồng tơi, nên giúp nhuận tràng tốt.
Rau dớn giúp lưu thông máu
Không chỉ có tác dụng giải nhiệt trong ngày nắng nóng mà rau dớn còn được xem như một loại thuốc giúp lưu thông máu huyết. Đây là một trong những thành phần quan trọng để bào chế nhiều loại bổ máu. Bên cạnh đó, ăn rau dớn thường xuyên giúp tĩnh an tâm thần, dễ ngủ, ngủ ngon giấc và trí lực ổn định.
Rau dớn giúp làm dịu cơn đau xương khớp
Nhờ tính nhờn có trong thành phần thân cũng như lá, rau dớn mang theo tác dụng làm dịu các cơn đau lưng hay tay, chân. Thật ra nếu không cần có chuyên môn y học, người dân cũng có thể đoán được công dụng tạo chất nhờn này của rau dớn. Có người còn dùng rau dớn rừng đập dập hoặc giã nhỏ ra để đáp vào chỗ bị sưng tấy, đỏ do chấn thương nhẹ để giảm đau. Ngoài ra tác dụng chữa mụn nhọt, viêm da cho trẻ sơ sinh cũng được ghi nhận.
Rau dớn giúp điều trị hậu sản cho mẹ sau sinh
Thông tin này sẽ khiến nhiều người bất ngờ đấy. Tại Malaysia, người ta dùng rau dớn cho phụ nữ sau sinh với mục đích phòng ngừa hoặc điều trị hậu sản. Tuy chưa có công bố chính thức nhưng thực tế nhiều báo cáo cho thấy tác dụng này của rau dớn rừng khá hữu hiệu. Ở Việt Nam, chúng ta có thể áp dụng cho phụ nữ mới sinh xong để hỗ trợ về xương khớp, an thần và ngừa các chứng hậu sản.
Một vài tác dụng khác của cây rau dớn
Thuốc sắc từ lá rau dớn được cho là có thể hạ sốt, hỗ trợ điều trị hen suyễn, tiêu chảy, chảy máu cam. Ngoài ra bài thuốc này còn chữa được sốt rét, đau tai, đau răng. Thân và rễ của cây rau dớn rừng được dùng để làm thuốc tẩy giun, chống côn trùng và sâu bệnh. Thuốc sắc ra cũng có thể điều trị bệnh ghẻ cóc. Có thể chúng ta không nghĩ đến nhưng thực tế thì loại cây dân dã này có rất nhiều công dụng trong y học như vậy đấy.
Những món ăn hấp dẫn được chế biến từ rau dớn rừng
Trước đây, rau dớn rừng được xếp vào nhóm rau của người nghèo, tuy nhiên ngày càng có nhiều người biết đến và thậm chí rất ưa chuộng nó. Những món ăn từ đơn giản bình dân cho đến cầu kỳ hấp dẫn đã ra đời. Không chỉ đơn thuần là “món rau vua” của các đồng bào dân tộc miền núi, rau dớn đã đến với những thành phố lớn, xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng sang trọng.
Mà lưu ý thêm một chút, khi ăn rau dớn thì chúng ta chỉ lựa phần đọt non, mướt mới dùng được, nếu lấy cả phần thân dưới xơ cứng thì món ăn sẽ không còn như ý nữa bạn nhé. Bạn có thể tham khảo nhiều món ăn hấp dẫn chế biến từ rau dớn rừng như sau:
Rau dớn luộc
Tuy đơn giản nhất nhưng rau dớn luộc cũng là một món khoái khẩu của nhiều người. Đọt rau dớn non rửa sạch đem luộc đi, sau đó ăn kèm với nước mắm hoặc nước tương, rất ngon. Ngọn rau giòn giòn, vị hơi ngọt ngọt chát chát thêm với vị nước chấm nữa thì không phải ai cũng cưỡng lại được. Nên vớt rau ra khi vừa chín tới để không bị nhừ, ăn sẽ ngon hơn.
Rau dớn xào tỏi, tôm, thịt
Đây là một món ăn đưa cơm thực sự. Ở các nước châu Á và Việt Nam nói riêng, rau dớn xào rất phổ biến, hầu hết mọi người đều yêu thích. Nếu muốn nhanh gọn thì làm món rau dớn xào tỏi, vừa thơm vừa nhẹ nhàng. Những người cầu kỳ hơn thì có thể xào rau dớn chung với tôm, thịt. Quan trọng là nêm nếm vừa miệng và canh làm sao rau chín vừa đủ là ngon.
Nộm rau dớn
Nộm, hay gỏi rau dớn là món ăn ưa thích của nhiều người, đặc biệt xuất hiện thật hấp dẫn trên bàn nhâm nhi của cánh đàn ông. Đồng bào các dân tộc ở Bắc Kạn rất chuộng món nộm rau dớn và họ thường trộn rau này với tôm, thịt được băm nhỏ, các loại gia vị phù hợp để món ăn càng ngon. Các phụ gia thường là chanh, ớt, tỏi, mì chính, chút bột mì, lạc rang,… Sau khi luộc rau dớn, trộn đều rau với các phụ gia này cho ngấm khoảng 5 phút là có thể thưởng thức rồi.
Rau dớn dùng để nấu canh chua, nhúng lẩu
Tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh, rau dớn đã được đưa vào làm thành phần mới lạ của món canh chua và lẩu. Vì rau dớn rừng có thể ăn sống được nên dùng để ăn với lẩu thì lại vô cùng hợp lý. Bỏ rau vào nồi lẩu đang nóng, vớt ra ăn ngay để thưởng thức độ hấp dẫn giòn tan trong miệng, nghe đã thấy thích rồi đúng không!
Bạn thấy đấy, dù chỉ là một loại rau dân dã mọc nơi núi rừng, khe suối, nhưng rau dớn rừng lại là một thứ thực phẩm đáng quý. Chúng ta có thể ăn thường xuyên để làm phong phú bữa cơm gia đình và hỗ trợ rất tốt đối với sức khỏe. Có lẽ đến đây thì bạn đã không còn mơ hồ về câu hỏi rau dớn rừng là cây gì và nó có những tác dụng chữa bệnh gì cũng như học hỏi được vài món ăn ngon chế biến từ loại rau này. Đừng bỏ lỡ dịp thưởng thức nhé.
